haagwinde-2021-4

In de wereld van ontwikkelingssamenwerking is ‘sense of ownership’ een veel gebruikt begrip. Het gaat dan om het betrekken van de lokale bevolking bij ontwikkelingsprojecten. Ik ken er geen goed Nederlands equivalent van. ‘Gevoel van eigenaarschap’ komt in de buurt, maar het gaat eigenlijk meer over betrokkenheid. ‘Gevoel van betrokkenheid’ sluit goed aan op onze moderne participatiemaatschappij. Burgers worden meer betrokken, en moeten zich mede verantwoordelijk voelen in plaats van de dingen aan de overheid over te laten.

Broedvogels zijn een goede aanwijzing voor de kwaliteit van een gebied. Hoe staat het dan met het Buytenpark in Zoetermeer? Een park met heuvels van puin uit de Haagse binnenstad en waar de beplanting door de natuur zelf is gedaan. Kan en moet de natuurwaarde worden verbeterd? Dat is in opdracht van de AVN onderzocht. Wij hadden het idee dat er mogelijk met extra of andere inrichting een hogere natuurwaarde te bereiken zou zijn. De vogelbroedstand is onderzocht als graadmeter voor de natuurwaarden.

Hoogbouw staat volgens het Bouwbesluit voor gebouwen hoger dan 70 meter boven het straatniveau. Gevoelsmatig zou je overigens alles boven boomhoogte – boven de 25 meter - al hoogbouw kunnen noemen. Hoe je hoogbouw ook definieert, als natuurvereniging kunnen we niet meer om het feit heen dat de “hoogstedelijke inbreiding” enorme gevolgen heeft voor mens, plant en dier.

De gemeente Den Haag heeft een rijke inspraaktraditie, waarin eigenlijk alle vormen daarvan al de revue zijn gepasseerd: Van eenmalige geeltjessessies tot jarenlang bestaande en succesvolle klankbordgroepen en denktanks.

Vroege wapenfeiten van de AVN, en redenen voor de oprichting, waren het behoud van Wapendal, het behoud van de eendenkooi in het Zuiderpark en de aanleg van de Vogeltuin, de latere Dr. Abraham Schierbeek Tuin, genoemd naar de toenmalige AVN-voorzitter, in de Bosjes van Poot. De geschiedenis is terug te vinden in een serie uitgaven, van 1933 tot nu.

Op 28 mei 2021 zag ik tegen vier uur in de ochtend bij Sorghvliet een volwassen bosuil midden op de weg zitten. Twee dagen later, rond hetzelfde tijdstip, zat hij er weer. Beter kijken leverde een tweede bosuil op hetzelfde fietspad op. Steeds zagen de uilen iets, maakten een sprongetje en leken iets op te eten. Op de weg was niets te ontdekken en dichterbij komen zonder ze weg te jagen leek niet te kunnen. De twee uilen gingen even later ook ‘kijken’ bij de voet van een straatboom. Wat zou de oorzaak van dit gedrag kunnen zijn?

De ontdekking van de Wollemi pine, beschreven in een vorige Haagwinde, in 1994 was verassend: de meeste mensen waren er al van overtuigd dat alles wat aan bomen op aarde bestond inmiddels wel bekend was. De Wollemi pine bleek te horen tot het geslacht Araucaria, dat daardoor meer in de belangstelling kwam te staan. In boeken over bomen wordt aan Araucaria’s weinig tot geen aandacht besteed. In het wild komt het geslacht uitsluitend voor op het zuidelijk halfrond. Een paar soorten zijn inmiddels wel in onze omgeving aangeplant.

De bermen van de weg naar de hel zijn met goede bedoelingen en met bloemenzaadmengsels ingezaaid. Bermen lijken niet de meest natuurlijke plekken, maar omdat in de meeste bermen niet of nauwelijks wordt gelopen kan de natuurwaarde ervan, bij ecologisch beheer, behoorlijk hoog worden. Groot wild zul je er niet vinden, maar bij een verstandig maaibeleid kan kleine fauna zich goed vinden tussen de grassen en de bloemen. Insecten, maar ook sommige vogels en kleine zoogdieren kunnen prima in hoog opschietend gras schuilen.

De gemeente Westland is van plan vergunning te verlenen om 19 knotwilgen langs het Perdiksepad in De Lier te kappen, omdat de eigenaar van het naastliggende bedrijf wil uitbreiden. Wanneer de knotwilgen zijn aangeplant is onbekend, geschat wordt ongeveer 50 à 75 jaar geleden.

Na veel jaren gesteggel rond de Koekamp is het nu zo ver: de rij bomen op de oever van de Koekamp, aan de kant van de hertenkamp, wordt verwijderd. Een ingrijpende en kostbare ingreep. Zo’n beetje alle niet-gouvernementele organisaties van de stad, de AVN en andere natuurorganisaties, de betrokken bewonersorganisaties, de Fietsersbond en andere stadsbrede organisaties hebben zich tegen de plannen voor de Koekamp verzet. Er zijn goede alternatieven voorgesteld voor het fietspad naar het station en voor de veelheid aan (fiets)paden die er komen in het nu nog rustige en natuurrijke Bosje van Staatsbosbeheer. Helaas heeft de gemeenteraad anders besloten.

De gemeente wil 25 woningen bouwen in een groen pareltje in Leyenburg! Aan de Loosduinsekade. Er staan monumentale bomen, een kastanje en een dubbele rij lindes. Die mogen absoluut niet gekapt worden. Tussen de kiosk en de frietkraam ligt een mooie groenstrook, waarin ook nog een vijvertje ligt. Hierin staan volwassen bomen, waaronder een hele fraaie beuk.

De AVN heeft een brief aan de gemeenteraad geschreven en daarna ingesproken over de bouw van een tijdelijk kantoor naast het Catshuis. Het terrein is eigendom van het Rijk, maar ook dat moet letten op het niet onnodig vernietigen van natuur- en cultuurhistorische waarden. Brief en inspraak gingen over de Rijksoverheid die zich totaal niet hield aan haar eigen beleid voor natuur en cultureel erfgoed. Het Catshuis en het omliggende Park Sorghvliet zijn op vele manieren beschermd: ze zijn rijksbeschermd stadsgezicht, rijksmonument, groen rijksmonument, het park is onderdeel van Natuurnetwerk Nederland en er is een ‘behoudend’ bestemmingsplan. Niets bouwen dus, zou je zeggen. Bewonersorganisaties en stedelijke organisaties waren het erover eens, dit kon echt niet. Gelukkig heeft de gemeenteraad zich unaniem tegen de plannen gekeerd. Vijf november stond het mooie nieuws in de krant dat het kabinet definitief van de bouwplannen afziet!

Nadat de AVN een brief stuurde met daarin een verzoek om deel te nemen aan de ‘nacht van de nacht’ reageerde de gemeente Den Haag vrijwel meteen. De lichten op het stadhuis werden 30 oktober gedoofd. De gemeente publiceerde in 2018 een voorbeeldig lichtplan en de ‘richtlijn Licht op natuur’. En deed toen ook al mee. Men was dat kennelijk al weer vergeten! Hopelijk nu dus elk jaar. En wordt het verlichte beleid ook toegepast!

Alweer een tijd geleden verzette de AVN zich tegen een zendmast in de Scheveningse Bosjes bij de Dr. Aletta Jacobsweg. Om de zendmast van elektriciteit te voorzien werd een zeer milieuonvriendelijk, ronkend en rokend aggregaat ingezet van een oud type dat eigenlijk allang niet meer in groene gebieden toegepast zou mogen worden. Gelukkig heeft na protesten de Omgevingsdienst Haaglanden ervoor gezorgd dat de zendmast werd aangesloten op het elektriciteitsnet. Kort geleden kreeg de AVN te horen dat de mast wordt verplaatst naar een locatie tussen het gebouw van De Bataaf en de Teldersweg. Eén van de lichtmasten van het Tennispark wordt daarbij omgebouwd tot een combinatie van lichtmast, zendmast èn sirene. De sirene is ter vervanging van een sirenemast aan de Ver Huellweg (vlakbij de Waterpartij). Deze verdwijnt dus ook.

Na het met veel bombarie aankondigen van een groot en groots plan voor een mega sportcomplex aan de Laan van Poot is de initiatiefgroep met een afgeschaald plan gekomen. Maar nog steeds is de bedoeling een, weliswaar nu onderbroken, gebouw pal tegen het duin te zetten. Het plan geeft aan parkeren op het terrein niet meer toe te willen staan, maar of de auto’s in een te bouwen parkeergarage moeten of in de Vogelwijk staat er niet bij. En wat moet een beachvolleybalveld aan de landkant van de duinen....?

Voor het tweede jaar op rij heeft de gemeenteraad besloten om aan de Haagse strandtenten toe te staan ‘s winters te blijven staan. Dat betekent maatregelen om te voorkomen dat de boel in brand wordt gestoken of vernielingen worden aangericht. Erger is dat de natuurlijke verstuiving van strand en duin niet kan plaatsvinden. De strandtent mag tenslotte niet onderstuiven, dus na een flinke storm zal de nieuw gevormde duinvoet snel weer worden afgegraven. En erg fraai is het niet, die versterkte vestingen aan de duinvoet.