Stokroosproject struikelt naar succes

Tijdens een groenevenement in het Haagse Bos kwam Antoon in contact met de AVN. Hij vertelde over zijn initiatief en vroeg zich af of de Haagse natuurbescherming kon helpen met het ontwikkelen van zijn groene straatproject. Die vraag was aan het juiste adres. De AVN heeft immers contacten met alle  groenbeheerders van de gemeente. Een bewonersinitiatief als dit hoort thuis in het project ‘Straat voor de Mens’ van het stadsdeel Haagse Hout. Daarmee stimuleert de gemeente kleinschalige particuliere initiatieven in de openbare ruimte.

Makkelijke plant
De toezegging voor extra zaad en beschermende voorzieningen rond de boomvoeten werden snel gedaan en daarna was het wachten tot het nieuwe zaad in de buurstraten zou opgroeien tot bloeiende boomspiegeltuinen. Stokrozen zijn niet kieskeurig. Ook in arme zandgrond groeien de planten uit met metershoge bloeistengels. In bemeste aarde bloeien ze zelfs nog hetzelfde jaar, in voedselarme grond komen de bloemen pas het tweede jaar tevoorschijn. De planten behoeven weinig onderhoud. De grote bladeren zijn sterk en bedekken de bodem, terwijl de bloeistengels stevig omhoogschieten. Alleen als ze topzwaar worden van de vele bloemtrossen kunnen ze een steuntje gebruiken. Een dun touwtje rond stengels en boomstam zorgt dan voor een kleurige bloeiende bos.

Onderhoudsvandalisme
Tot zover leek niets in de weg te staan voor een uitbreiding van het project. En ook de buurtbewoners reageerden enthousiast toen de wijkkrant er een artikel aan wijdde. Maar de  realiteit bleek weerbarstiger. Het straatonderhoud binnen de gemeente loopt langs verschillende kanalen. Naast de groenbeheerder die opdrachten geeft voor het grootschalige groenonderhoud, functioneren er andere afdelingen en losse aannemers die zelfstandig bezig zijn met het schoonhouden van de straat. De werknemers van Omnigroen houden op onregelmatige tijden de boomvoeten vrij van opschot en onkruid. En dat doen ze ook met boomspiegels waar het zaad van stokrozen net aan het ontkiemen is.  Het gemeentelijk Groenbedrijf pleegt onderhoud aan straatbomen en houdt bij het opkronen van boomkruinen geen rekening met kiemplanten die in de boomvoet staan. Twee keer per jaar komt een aannemer langs om met een borstelmachine het onkruid tussen de straattegels weg te krabben. De randen van de boomspiegels krijgen en passant een veegbeurt.
Het blijkt heel moeilijk om bij al die wisselende en zelfstandig werkende onderhoudsteams een boodschap over te brengen om de stokrozen te laten staan.
Zeker in de hoofdstraten troffen we keer op keer op willekeurige plaatsen omgewoelde planten onder de bomen. Het leek wel onderhoudsvandalisme.
En alsof die malaise nog niet groot genoeg was, werden de eerste bloeistengels van de volwassen planten ook nog eens geoogst door een wijkbewoner die een bosje bloemen wilde scoren. Als goedwillende initiatiefnemer zakt de moed je dan wel in de schoenen. Uiteindelijk hielp een  geplastificeerde waarschuwing op elke boom tegen  herhaling van die laatste aanslag op het project.

Productief jaar
Inmiddels groeit het aantal bloeiende boomspiegels toch tegen de verdrukking in. Her en der staan er flinke pollen stokrozen die ontsnapt zijn aan het onheil. Nadat het koude voorjaar eerst voor groeivertraging had gezorgd, gaf het warme zomerweer een enorme boost aan de bloei. Waren er het eerste jaar alleen roze bloemen te bewonderen, nu treffen we ook gele, paarse, witte en knalrode kelken in zowel enkel- als dubbelbloemige uitvoering. Het zaad voor deze mix werd aangedragen door buurtbewoners die reageerden op de oproep via de website stokrozen.nl
Eind augustus rijpten de eerste zaden van afgelopen seizoen. Dat het een productief jaar was, bleek direct. De dikke zaadproppen leverden de eerste oogstavond direct al zes ons zaad. Na een week was er al 5,6 kilo. Dat is een kruiwagen vol. Goede droge opslag wordt nu het volgende probleem, want dit is pas de helft van de gehele oogst. Antoon krijgt inmiddels hulp van buurtgenoten. 

Voorbeeld voor Keep It Clean Day
Vanuit de hele wijk komen er verzoeken binnen om ook daar de boomspiegels in te zaaien. Het stadsdeel heeft een folder in de maak, waarin het project aandacht krijgt om het ook in andere wijken te organiseren. Een goed resultaat is afhankelijk van de betrokkenheid van meer wijkbewoners. Ze moeten zich willen inzetten om tijdens een vijftal drukke momenten het project staande te houden. Want ook al groeit en bloeit de stokroos makkelijk, een beetje onderhoud is vereist  om het geheel netjes in de hand te houden. In februari/maart moet er gezaaid worden; in mei een keertje onkruid wieden; in augustus de stengels opbinden; begin september zaad oogsten en eind november alle uitgebloeide stengels afsnijden en opruimen. Het volgend jaar groeit het dan vanzelf opnieuw uit.
In Bezuidenhout dienen de bloeiende boomspiegels inmiddels als voorbeeld voor de ‘Keep It Clean Day’ op vrijdag 20 september. Het stadsdeel sluit contractjes af met wijkbewoners die mee willen doen. Daar hoort ook de winkeliersvereniging bij.
De communicatie met de schoffelende onderhoudsploegen krijgt extra aandacht. Volgend jaar moet iedereen weten dat dit bewonersproject voorrang krijgt. Hopelijk staat dan héél de wijk Bezuidenhout in de zomerbloemen.