Boomkap in landgoed Oosterbeek ?

Op zaterdag 23 november krijgen wijkbewoners uit Benoordenhout  en andere geïnteresseerden de gelegenheid om met de beleidsmakers van de gemeente te praten over het toekomstige groot onderhoud in Oosterbeek. De plannen worden in het veld toegelicht. Ook de AVN is blij met de opknapbeurt. Er is geen discussie over het opknappen van paden, oeverbeschoeiing,  parkmeubilair, vervangen van struiken en herstel zichtlijnen. Maar het voornemen om alle 130 jaar oude eiken langs de boslanen te vervangen voor jonge bomen vinden we geen goed plan. Dat zal de AVN zaterdag komen vertellen.

Die oude eikenbomen zijn inmiddels monumentaal en dragen de sporen van een lang bosleven. Ze zijn rond 1880 als laanboom aangeplant en staan 6 meter uit elkaar. Niet alle bomen hebben die 130 jaar overleefd, maar het merendeel is vitaal en kan nog een lang leven doorgroeien op deze plek. Vanwege hun ouderdom geven ze een speciaal karakter aan het landgoed. De huidige eiken zijn met hun kruinen mooi ingepast in de kruinhoogte van het omringende bos. Dat is een voorwaarde om te kunnen overleven. Jonge eikenbomen zullen dan ook weinig groeikans krijgen als ze in de schaduw van dat omringende bos moeten opgroeien.

De landschapsarchitecten van de gemeente kiezen voor vervanging omdat laanbomen een specifiek landgoedelement zijn in de Engelse landschapsstijl van Oosterbeek. Groot onderhoud betekent voor hen dan ook het terugbrengen van de lanenstructuur met de specifieke eigenschap van een complete boslaan die er uniform uitziet. Het landgoed krijgt op die manier een ‘make-over’ en kan er in het gedachtengoed van de architect weer jaren tegen. ‘Het wordt een investering voor de volgende 150 jaar’, is het verkoopargument.

Dat vindt de AVN een verkeerd uitgangspunt. Landgoed Oosterbeek is inmiddels een bosmonument van levende natuur. Dat kun je niet op dezelfde manier restaureren als een monumentaal gebouw.  Levend groen moet ook vaker onderhouden worden dan op de momenten van groot onderhoud als er toevallig budget beschikbaar is. De onderste takken van de eiken sterven langzaam af omdat ze te weinig licht krijgen. Dat is een normaal natuurlijk verschijnsel. Het betekent niet dat de boom niet vitaal is. Als die dode takken een gevaar opleveren voor wandelaars, dan moeten ze er op tijd afgezaagd worden. Dat hoort bij het bosbeheer.

De kronen van de eiken zijn niet allemaal even groot, want de bomen moeten concurreren met de boomkruinen van het omringende bos. Een kleinere kroon is geen signaal dat de boom niet vitaal is. Gek genoeg waren dat wel de argumenten van het onderzoeksbureau dat is ingehuurd om de vitaliteit van de eiken vast te stellen. De conclusie van de jonge onderzoeker was dat de eiken voor 97 % aan het eind van hun leven waren.  We moeten ons serieus afvragen met welke opdracht dat onderzoeksbureau naar Oosterbeek is gestuurd.

De AVN gaat al haar kennis en invloed aanwenden om de oude eiken van Oosterbeek te behouden. Het gaat om 126 bomen waarvoor nu al een kapvergunning is aangevraagd bij de gemeente Wassenaar. Den Haag is eigenaar van het landgoed, maar het ligt op grondgebied van Wassenaar. De AVN heeft een zienswijze ingediend, die u HIER kunt downloaden. Indien de kapvergunning toch wordt verleend, zullen we ook bezwaar indienen. Maar vooralsnog proberen we in goed overleg tot een oplossing te komen.