Westmade Zuid als onderdeel van het Westlandse Masterplan Achter de Duinen

Het Westlandse Masterplan Achter de Duinen, waarin de toekomstige stedelijke ontwikkeling aan de zuidwestkant van Den Haag in het Westland wordt uitgewerkt, roept vragen op over de balans tussen woningbouw en natuurbehoud. In het bijzonder het plan Westmade Zuid, dat nog in voorbereiding is, vraagt om aandacht vanuit natuurperspectief.

Volgens het masterplan komt een hoge woningdichtheid vooral aan de Monsterse kant. Er is een relatief hoge groennorm opgenomen van 42 m² per huishouden, aanzienlijk meer dan in Den Haag (16 m²) of het omliggende gebied (22 m²). In de plannen zijn groenstroken voorzien die in noord-zuidrichting door het gebied lopen, met een gemiddelde breedte van circa 20 meter. Ook zijn dwarsgroenstroken en waterlopen ingetekend, afgestemd op de richtlijnen van het Hoogheemraadschap.

Vertegenwoordigers van de AVN en andere natuurverenigingen pleiten ervoor om deze groenzones ruimer te maken. Een breedte van minimaal 30 meter, bij voorkeur 50 meter, wordt wenselijk geacht om een robuust groen netwerk te creëren dat ecologische verbindingen versterkt. Ook de dwarsgroenstroken binnen de woonwijken zouden breder moeten zijn om het percentage verharding terug te dringen.

Daarnaast wordt ingezet op natuurvriendelijke inrichting van waterlopen, met zachte oevers en beperkte verharding aan de waterkant. Een aandachtspunt blijft het beheer van de groene openbare ruimten; zonder duidelijke afspraken bestaat het risico dat deze functies in de loop der tijd onder druk komen te staan.

De AVN benadrukt dat planologische inpassing van woningbouw rekening moet houden met de bestaande natuurwaarden. Ruimtelijke claims kunnen samenkomen, maar het is van belang dat natuur niet in het gedrang komt. In dit kader werd een presentatie gegeven over een voorbeeldproject: SmartCity Maanwijk, een natuurinclusieve wijk waarin groene ontmoetingsplekken, duurzame mobiliteit, isolatie en het behoud van bestaande natuur centraal staan. Dit project diende als inspiratiebron om te verkennen hoe ook bij Westmade Zuid natuurinclusief bouwen mogelijk kan zijn.

De gemeente Westland gaf aan dat de situatie bij Westmade Zuid anders is: waar een ontwikkelaar als Heijmans het volledige proces in eigen hand had, is hier sprake van verkoop aan een projectontwikkelaar, waardoor na oplevering het beheer van de openbare ruimte niet automatisch is gegarandeerd. Dit brengt risico’s met zich mee, zoals het verdwijnen van groene ruimten ten gunste van parkeerplekken. Ook elders, zoals bij Watergat, blijkt dat voorwaarden voor openbare groene ruimten zijn opgenomen, maar dat het onderhoud niet is geregeld en niet door de gemeente wordt overgenomen.

Een bijzondere rol is weggelegd voor de rugstreeppad, een beschermde diersoort die veel voorkomt in dit gebied. De AVN pleit ervoor om de rugstreeppad als icoonsoort van Achter de Duinen te positioneren. Als dat vroeg in het planologische proces gebeurt kan het tot verrassende uitkomsten leiden.