Volkstuinen opnieuw de dupe van ontwikkeling Erasmuszone?

Door: Aletta de Ruiter

 

Na lang onderhandelen over het masterplan Erasmuszone konden in 2008 drie volkstuincomplexen het hoofd boven water houden. Zonnegaarde, Nooitgedacht en Johannapark werden als ecologische buffer ingepast tussen de bouwkavels. De eerste twee tuincomplexen zijn onderdeel van de Haagse Bond van Amateurtuindersverenigingen, Johannapark is particulier bezit. Het park ontsprong de dans omdat het net gunstig in de lengte langs de Laan van Wateringseveld is gelegen.

Nu de rust lijkt weergekeerd en de overgebleven tuinders hun kavel zo natuurvriendelijk mogelijk willen beheren, is er een nieuwe dreiging. Dit keer geen bouwplannen, maar een eco-lint met fietspad dat het masterplan een extra groen imago moet geven. Op de kaart wurmt het pad zich eerst langs de nieuwbouwkavels en neemt vervolgens een grote hap uit de achterkant van volkstuincomplex Zonnegaarde. Daarna steekt het de Laan van Wateringseveld over, belandt in de ecostrook van Nooitgedacht en verdwijnt vervolgens tussen de nieuwbouw van de projectontwikkeling, passeert het Carry van Bruggenhof rechtsom en loopt door naar de Noordweg. Een recreatieve verbinding van 1125 meter. Een traject dat, met dezelfde lengte, ook via andere, reeds bestaande fietspaden kan worden gereden.

We zouden blij moeten zijn met een extra ecologische verbinding tussen al die nieuwe stenen bebouwing, ware het niet dat dit openbare fietspad, inclusief ecologische oever, 16 meter breed wordt. Als het wordt aangelegd, gaat dat op Zonnegaarde ten koste van de bijenweide, een vogelrustgebied, een kruidentuin en zes volkstuinen. Bij elkaar een natuurgebied met hoge biodiversiteit naast een sloot waarin nu snoek en watersalamanders floreren. Daar gaat dan straks de dragline doorheen om nieuwe natuur in te richten. Het zijn uitgerekend die groene elementen waar de tuinvereniging in 2015 het hoogst haalbare kwaliteitsbeeld van het internationale certificaat ‘Natuurlijk Tuinieren’ mee haalde.
De plannen voor een ecolint stammen uit 2008 toen het Masterplan Erasmusveld-Leijwegzone door de gemeenteraad werd goedgekeurd. Maar toen waren de nieuwe ecologische woonwijken nog ingebed in een waterrijke omgeving. Tijdens de recessie verdwenen de plannen in de ijskast en toen ze daar in 2018 weer uitkwamen, bleek de woningopgaaf nog veel groter en werd de waterrijke omgeving ingeruild voor meer nieuwbouw. Het ecolint werd aangepast en kreeg een fietspad. Waar het oorspronkelijk buiten de volkstuinen omliep, is het nu op het terrein van Zonnegaarde en Nooitgedacht getekend. Daar heeft de gemeenteraad in 2008 niet voor gekozen.

 

Niet alleen de tuinders maken zich zorgen om hun complex, ook de Haagse groene verenigingen AVN, IVN en KNNV vinden dit verspilling van natuur. De volkstuincomplexen zijn traditioneel het kind van de rekening. In de jaren negentig werden er ten behoeve van kantoorbouw langs de Schenk drie volkstuincomplexen met één streep van de kaart geveegd. In 2006 bij de eerste schetsen voor het Masterplan Erasmusveld leek het ook de eerste ruimtewinst om alle complexen te verwijderen. In beide gevallen is er een breed burgerprotest geweest en konden uiteindelijk veel tuinen behouden blijven. Maar het is schrijnend dat de gemeente zo weinig waarde hecht aan de ecologische en maatschappelijke waarde van volkstuincomplexen.

 

Des te schrijnender is het dat de Dienst Stedelijke Ontwikkeling ook nu weer kiest voor een route over de volkstuincomplexen terwijl er langs de Erasmusweg een rommelig autobedrijf is gevestigd dat uitgeplaatst zou kunnen worden. Als je de Erasmuszone echt wilt vergroenen dan moet je dat bedrijf durven verplaatsen en op die plek een ecologische strook aanleggen. Nu zoekt de gemeente de weg van de minste weerstand. Daarbij verliest de omgeving natuurwaarde in plaats van een vergroting ervan. Het landschap raakt op die manier steeds verder versnipperd.