Plan Vlietweiden

Dick Ooms

 

Landgoederenzone
Sinds de 17e eeuw werden aan weerszijden van de Vliet landgoederen aangelegd. De meeste van die buitenplaatsen bestaan nog, al hebben ze nu een andere bestemming. Ze maken deel uit van de rijke cultuurhistorie van de Vlietzoom, die teruggaat tot de Romeinen.

 

De landgoedbewoners genoten van het uitzicht, de rust en de groene omgeving, zoals wij dat ook nu nog doen.

 

Slagenlandschap
Het gebied is onderdeel van het historische Zuid-Hollandse slagenlandschap. Een polderslag is een strook weide tussen twee slootjes. Ter plaatse is het open gebied vijf polderslagen breed, en daarmee het grootste nog resterende oorspronkelijke polderlandschap in de Vlietzoom.

De provincie onderkent de grote landschappelijke en cultuurhistorische waarden van de Vlietzone voor recreatie en natuurbehoud en wil de ontwikkeling van het gebied beter gaan structureren. De afgelopen jaren is daar veel over vergaderd en geschreven, in overleg met alle bij het gebied betrokken gemeenten, waterschappen, en organisaties, ook de AVN. Dat leidde uiteindelijk tot een ambitiedocument met het gewenste toekomstbeeld voor de Vlietzone. Ook staan er spelregels in het document voor de verdere ontwikkeling van het gebied.

 

Landschapspark
De Vlietzone kan zich, als het aan de provincie ligt, ontwikkelen tot een landschapspark, dat loopt van Leiden tot Delft. De AVN is enthousiast over deze toekomstvisie, net zoals bijna alle andere betrokken partijen. Alleen de gemeente Den Haag heeft een ander idee bij de ontwikkeling.

 

Voor de inwoners van Den Haag is de Vlietzoom van groot belang. Het is de laatste open ruimte langs de stadsrand waar nog nieuwe ontwikkelingen mogelijk zijn, in planologisch jargon: ‘nog niet bestemd’. De geplande grootschalige stadsverdichting leidt op termijn tot 70.000 nieuwe Hagenaars. Veel daarvan willen in hun vrije tijd graag sporten en recreëren in een groene omgeving.

 

Daar is onvoldoende plaats voor in de verdichte stad. De Vlietzoom kan dan uitkomst bieden. Zo beschouwd zou de groene toekomstvisie van de provincie als geroepen moeten komen voor de gemeente Den Haag.

 

Maar de praktijk is helaas anders. Door de jaren heen hebben er in de Vlietzoom ontwikkelingen plaatsgevonden die haaks staan op een groene toekomstvisie: er zijn woningen gebouwd en er zijn enkele bedrijventerreinen gekomen. Dat heeft nu al tot een sterke toename van het verkeer langs de Westvlietweg geleid.

 

Andere gebruikers van de Vlietzoom zijn beter inpasbaar in het groen: sportvelden, enkele volkstuincomplexen en een grote golfbaan.

 

De laatste kans
Als gevolg van al deze activiteiten is de resterende groene open ruimte in de Vlietzoom beperkt. Maar de ruimteclaims op het gebied zijn dat helaas niet. Toen de stadsverdichting twintig jaar geleden startte met plannen voor grootschalige woningbouw in de Binckhorst, was daar een bedrijventerrein langs een haven, met zwaar vervuilende activiteiten in een hoge milieucategorie. De gemeente pakte de nieuwbouwplannen voortvarend aan, maar was dat helaas minder met het vinden van nieuwe locaties voor die bedrijven. Het probleem is nog steeds niet opgelost. Daarbij komt dat bedrijven die al in de Vlietzoom zijn gevestigd willen uitbreiden. Ze kwamen zelfs al met een plan voor de aanleg van een haven. En er gaan stemmen op om de problemen met het zware verkeer langs de Westvlietweg op te lossen met nieuwe wegen in de Vlietzoom, of met een extra oprit naar de A4. Al met al een ruimtelijke puzzel waar Den Haag nog niet uit is.

 

Volgens ons kan het beter
De AVN vindt dat een deel van de resterende open ruimte in de Vlietzoom snel moet worden bestemd voor natuur en extensieve recreatie. Als dat niet gebeurt, dreigen natuur en groen de sluitpost te worden in de belangenstrijd van alle betrokken partijen, het gevecht om de ruimte in de Vlietzoom. Daarom werken we aan een plan om dit laatste stuk van de Vlietzoom waar het oorspronkelijke slagenlandschap nog intact is, te bestemmen voor natuur, met enige extensieve recreatie.

 

We noemen het ‘Vlietweiden’, want behoud van het open, weidse karakter van het polderlandschap staat centraal. Vlietweiden is circa 20 hectare groot. Het heeft veel natuurwaarden die kunnen worden versterkt. Een aan te leggen plas-dras zone is goed voor vogels en amfibieën. Het naastgelegen bedrijventerrein en de A4 aan de achterzijde worden met zoombos afgeschermd. Het gebied wordt omwandelbaar, in het bos kan worden gesport en er komt een vogelkijkhut. Een naastgelegen deel wordt recreatiebos met mogelijkheden voor een natuurspeelplaats en een voedselbos. De komende periode laat de AVN het plan verder deskundig uitwerken en gaan we ons hard maken om Vlietweiden daadwerkelijk te laten realiseren. Wordt vervolgd!