Natuur op afstand, graag!

Dick Ooms

 

Eeuwenlang werd de stad uitgebreid door in en op de duinen te bouwen. Zandgrond is immers ideale bouwgrond. De wijk Duinoord, gebouwd rond 1900, werd niet voor niets zo genoemd, maar ligt nu ver van de duinen verwijderd. Als vanzelfsprekend werd er indertijd tot pal tegen het duin aan gebouwd. Bij de volgende stadsuitbreiding zou de stadsrand immers weer een stukje verder de duinen in schuiven.

Toen natuurbescherming in de twintigste eeuw steeds belangrijker werd, ontstond het besef dat duinen beschermd moesten worden en kwam een einde aan stadsuitbreiding in de duinen. Het gevolg was dat de stadsrand weliswaar niet meer opschoof, maar wel direct grensde aan het duin, zoals bij de Vogelwijk en Scheveningen. Ongewenst, maar er is feitelijk weinig aan te doen totdat die wijken eventueel in de toekomst op de schop gaan.

Het ligt voor de hand dat er bij nieuwe stadsuitbreiding (houdt die ooit op?) wél rekening wordt gehouden met de nadelige effecten van de stad op de natuur, en er dus afstand tot de natuur wordt gehouden. Hoe kwetsbaarder de natuur, hoe belangrijker dat is. Zeker als het gaat om Natura 2000-gebieden zijn er bufferzones nodig tussen de nieuwe stadsrand en het natuurgebied.

Daar kan de hond worden uitgelaten, een balletje worden getrapt, een hut gebouwd en worden getuinierd in volkstuincomplexen. Allemaal activiteiten waar de stadsbewoner behoefte aan heeft en waar dus ruimte voor moet zijn. Door die ruimte te reserveren in bufferzones kan kwetsbare natuur zoals Natura 2000-gebieden, maar ook de Stedelijke Groene Hoofdstructuur van Den Haag, worden gespaard.

Dit lijkt zo voor de hand liggend dat het niet nodig zou moeten zijn om er op te wijzen. Helaas, de werkelijkheid is anders. De gemeente Westland heeft een nieuwbouwwijk gepland direct naast het Natura 2000-gebied Solleveld. Liefst zouden we daar helemaal geen bebouwing zien, maar als het moet, dan in ieder geval met een bufferzone er tussen. Maar het plan voorziet in huizenbouw direct tegen het duingebied aan, dus zoals het in Den Haag eeuwenlang gebeurde …

De mate waarin organisaties zoals de AVN dit soort verkeerde plannen nog kunnen beïnvloeden is een test voor de nieuwe ‘participatie’. De eerste ervaringen, ook bij de Haagse stadsverdichting, zijn teleurstellend.