Maanplein Binckhorst

Frederike Bloemers. Foto: Lodewijk van Vliet

 

Het is opgezet als experiment omdat de Omgevingswet nog niet in werking is getreden. Dit bestemmingsplan laat in de planregels nogal wat vrijheid aan het gemeentebestuur. Kan ermee bijvoorbeeld ongecontroleerd hoog worden gebouwd? Een bewoner vocht met succes de bouw van woontorens aan bij het Maanplein. Resultaat is dat het gemeentebestuur minder vrijheid en flexibiliteit heeft bij een bestemmingsplan nieuwe stijl dan beoogd.

 

De Binckhorst
De Binckhorst grenst aan de zuidoostzijde aan de gemeente Leidschendam-Voorburg. Een inwoner van deze gemeente heeft een rechtszaak aangespannen tegen de gemeente Den Haag over de hoogte van twee flatgebouwen. Die komen vlakbij deze gemeentegrens, naast de ecologische zone Maanweg. Het gemeentebestuur heeft daarvoor de omgevingsvergunningen afgegeven aan een projectontwikkelaar. Hoe hoog mag een flatgebouw in deze situatie maximaal zijn? Voor het bestaand en toekomstige groen kunnen de gevolgen van hoogbouw enorm zijn. Door schaduw en windhinder wordt de groei van planten en bomen beperkt. Ook vormen de reusachtige gevels een barrière voor vogels. Kortom, het wordt heel lastig om hier voor levende wezens een gezond klimaat te creëren.

Omgevingsplan
De naam van het geldende, experimentele bestemmingsplan is ‘Omgevingsplan Binckhorst’. Daarin staat dat hoogbouw (dat is alles boven 50 meter) zorgvuldig dient te worden ingepast volgens het Haagse hoogbouwbeleid. Verwezen wordt naar de nota Eyeline & Skyline.

Het beleid schrijft een maximale bouwhoogte van 30 meter voor met hoogteaccenten tot 70 meter. Als je als burger wilt weten wat dat betekent, wat een accent is en wat niet, dan moet je een beleidsregel ‘ruimtelijke kwaliteit’ lezen. Kortom, het is een zoekplaatje. Gelukkig heeft de rechtbank een uitleg van de gemeente geëist waarom hier sprake is van een hoogteaccent. Verder is door de rechter een regel uit het bestemmingsplan ongeldig verklaard, die in strijd geacht werd met het rechtzekerheidsbeginsel. De regel was te vrijblijvend en onzorgvuldig geformuleerd.

Betekenis voor de toekomst
Net als alle andere bestemmingsplannen gaat ook dit bestemmingsplan, wanneer de Omgevingswet van kracht wordt, als deelplan op in het gemeentelijke omgevingsplan. Dat maakt dat deze uitspraak iets zegt over wat wij in de toekomst kunnen verwachten. Uitgaande van dit experiment is duidelijk dat ieder omgevingsplan meer transparantie en houvast moet bieden dan waar het gemeentebestuur van Den Haag in dit geval vanuit ging. Uit de voorlopige uitspraken wordt duidelijk dat het ‘Omgevingsplan Binckhorst’ teveel vrijheden biedt en daardoor de rechten van de burger kan aantasten. Dat een rechter dat zo ziet geeft alvast wat garantie dat burgers en belangenorganisaties ook in de toekomst naar behoren kunnen opkomen voor leefbaarheid en groen.