Het best bewaarde geheim van Scheveningen

Tekst en foto’s: Eric Wisse

 

Op Scheveningen ontbreken die duinen. Toch herbergt het versteende landschap hier zilte geheimen. Je zou kunnen denken dat daar de rol van de kustnatuur is uitgespeeld. Maar niets is minder waar. Op Scheveningen komen dieren en planten voor die je nergens anders in ons land tegenkomt.

 

Van zeewolfsmelk tot bultrug
Planten die bestand zijn tegen de invloed van zout tref je aan op de basalten waterkeringen. Ze hebben zich aangepast aan de extreme omstandigheden. Op de strandjes bij de grote havenhoofden en in de draaikom aan de Hellingweg voert de vloed kalkrijk zand aan waarop ze groeien. Voor een deel gaat het om soorten die floristen kennen van het zogenoemde zeedorpenlandschap dat tussen Scheveningen en Bergen aan Zee langs de Nederlandse kust voorkomt. Het is een floristisch habitat dat zich laat voeden door zand, kalk en een klein beetje (vis)afval. Soorten als kegelsilene, zeepostelein, smal fakkelgras en zeewolfsmelk doen het hier prima dankzij de voedselarme zandgrond. Vanaf de havenhoofden kijk je je ogen uit. Bijzondere, kustgebonden water- en waadvogels, zeehonden en zelfs bruinvissen en onlangs een heuse bultrug! Iedereen die wel eens in het havengebied rondloopt, kent de groepjes steenlopers, prachtige bonte vogels die koddig dribbelen over de stenen op zoek naar voedsel. In de haven zelf vind je op stenige dijkhellingen bijzondere planten die de hitte en droogte verdragen en groeien op zand. Denk aan wondklaver en kandelaartje. Al die plekjes bij elkaar vormen ecologische steppingstones waar insecten leven en vogels voedsel kunnen vinden.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Vogels bij duizenden
Maar het zijn niet eens de specifieke dieren van de kust die Scheveningen aantrekkelijk vinden. Treffen we in de binnenstad steeds minder huismussen, in Scheveningen zijn nog volop grote kolonies aanwezig. En ook gierzwaluwen houden van dit kleinschalige stenige stadslandschap. En dat allemaal dankzij voldoende aanwezigheid van voedsel en specifieke nestgelegenheid. De huismus floreert op ruige zandige plekken met zaadplanten terwijl de gierzwaluw thermiek nodig heeft waar veel insecten in ronddansen. Beiden soorten broeden graag onder de dakrand van oude huizen. Daarnaast vliegen honderdduizenden trekvogels langs onze kust die ook willen rusten en eten. Scheveningen is een schakel in deze wereld van organismen, waar wij als mensen van mogen genieten. Extra habitat vormt het Verversingskanaal die als ‘groene zoete natte ader’ vanuit de stad in zee uitmondt. Ook dat geeft specifiek leefgebied voor planten en dieren waar we zuinig op moeten zijn.

 

Samen natuurwaarden versterken
Niet iedereen is zich hiervan bewust. Het voormalige vissersdorp gaat hier en daar stevig op de schop en nadat er is vernieuwd wordt alles ‘netjes’ achtergelaten. Het gevaar bestaat dat hiermee het leefgebied van deze waardevolle, zeldzame kustplanten en -dieren wordt aangetast of zelfs verdwijnt. Om dat te voorkomen is er een projectgroep opgericht van bevlogen ‘coastwatchers’. De AVN en Stichting Duinbehoud werken hierin samen. Doel is om deze kustnatuur te beschermen, versterken en beleefbaar te maken en houden voor iedereen. Bedreigingen en kansen worden in kaart gebracht en gebundeld in een advies aan de gemeente Den Haag. In het volste vertrouwen dat dit binnen de hectiek van het ‘upgraden’ van de badplaats de plek krijgt die het verdient. Suggesties rond ‘natuurinclusief bouwen’ zijn er bijvoorbeeld op gericht dat ook de nieuwbouw op de zeedijk aan de boulevard onderdeel uit kan maken van de groene connectie tussen de omliggende duingebieden. In grote lijnen worden in het advies handreikingen gedaan op ecologisch gebied, die later verder uitgewerkt kunnen worden. Want laten we niet vergeten: nergens is de natuur, de biodiversiteit, rijker en bruisender dan aan onze prachtige kust.