Handhaven in het Westduinpark

Jos Verhoeff

Dat is prachtig, maar het legt druk op het gebied. Eén van de doelstellingen van het Nationaal Park is juist om bezoekers te trekken. De meeste regelmatige bezoekers van de Westduinen lopen zoveel mogelijk op de bestaande paden. Helaas is niet altijd duidelijk waar die paden precies lopen. Er is nu weer een opknapronde geweest, maar na enige tijd vervagen de onverharde paden,
Omwille van de begrazing zijn de meeste hekken en af­rasteringen weggehaald. Dat ziet er prachtig uit, maar palen verdwijnen onder het zand en het verschil tussen olifantenpaden en aangeduide paden verdwijnt. Die ‘wilde’ paden beginnen vaak als runderpaden. De dieren slijten een comfortabele route uit, mensen volgen en voor je het weet verdwijnt het verschil. Het zijn niet alleen de nieuwe ‘corona’ bezoekers die niet meer weten waar wel en waar niet gelopen mag worden.
Daarmee is handhaving extra gecompliceerd geworden. Als het voor de bezoeker al niet duidelijk is waar je wel en waar je niet mag lopen, wordt het er voor de handhaver niet eenvoudiger op en krijgen mensen een boete die te goeder trouw aan het wandelen zijn.
Toch valt daar wel iets over te zeggen. Ook handhavers zien het verschil tussen een ‘verdwaalde’ wandelaar en een groep illegale mountainbikers. De mountainbike sporen zijn overal zichtbaar.
Waar ook geen twijfel over kan bestaan zijn feesten in bunkers, kampvuurplaatsen, drones en Pullka-trainingen door kwetsbaar gebied.
Lastiger te handhaven is het para-motoring boven de Natura 2000-gebieden, omdat die meestal opstijgen buiten het natuurgebied. Het is niet alleen storend voor vogels, waaronder jagende roofvogels, maar ook voor stadsmensen die rust zoeken.
Veel organisaties, waaronder de AVN, maar ook bijvoorbeeld Stichting Duinbehoud pleiten met grote regelmaat voor het uitbreiden van de handhavingscapaciteit in de duinen. Momenteel zijn er ongeveer twaalf boswachters in de Haagse natuurgebieden. Gelukkig komen er nieuwe borden waar de handhavers op terug kunnen vallen. Maar dan moeten er wel genoeg handhavers actief zijn. Ook vanuit de boswachters klinkt de roep om meer ondersteuning.
Met de huidige capaciteit valt het niet mee om goed te handhaven. Vaste boswachters kennen “hun” gebied. Maar zijn er daarvan niet voldoende, dan kan de effectiviteit van de handhaving worden verbeterd door het inzetten van inventieve methoden. Zo experimenteert onder anderen Dunea in Meijendel met wat zij drukhandhaving noemen. In plaats van iedere boswachter een eigen handhavingsgebied te geven, worden meer boswachters tegelijk naar van tevoren aangewezen gebieden gestuurd. Daardoor krijgen mensen het gevoel dat er veel wordt bekeurd. Mensen passen hun gedrag aan op de kans op een bekeuring. Door regelmatig van gebied te wisselen zou zo de handhaving effectiever moeten worden.
Het inzetten van camera’s met nummerbordherkenning op de fietspaden zou kunnen helpen om auto’s die er illegaal overheen rijden te kunnen beboeten. Auto’s met een vergunning worden herkend. De rest krijgt een acceptgiro op de deurmat.