Groene dromen
Caroline de Jong. Bron afbeelding: gemeente Den Haag
Onlangs nam de gemeenteraad een motie aan over het ‘eerlijke plaatje’. In dit artikel gaan we een aantal gemeentelijke dromen langs en kijken of die zijn uitgekomen: een ecoduct, park, overkapping, daktuinen en vergroening voor een nieuw te ontwikkelen gebied. Het is gelukkig niet allemaal kommer en kwel. Er zijn ook voorbeelden bij waar de groene dromen wel zijn uitgekomen.
Het ecoduct in de Bosjes
Een fraaie afbeelding uit het ontwerp-bestemmingsplan ‘De Scheveningse Bosjes‘, toen nog zwart wit, dateert uit 1991. Het idee was een ecoduct over de Teldersweg, tegelijk met een naast de weg aan te leggen nieuw tramspoor. Zo zouden de twee delen van de Scheveningse Bosjes herenigd worden. Dat voorstel is helaas al snel verlaten: het was te duur. In 2017 stelde de ‘Denktank Westbroekpark, Scheveningse Bosjes inclusief Waterpartij‘ een goedkopere overkluizing van de weg voor. Dat plan is in 2020 in opdracht van de gemeente onderzocht. Het leek haalbaar, maar het college vond het toch te duur. Maar helemaal weg is de droom niet, want het laatste coalitieakkoord gaat uit van ondertunneling waarmee de groengebieden met elkaar worden verbonden.
Andere plannen voor verbindingen over de Noordwestelijke Hoofdroute zijn wel gerealiseerd, zoals het ecoduct tussen Meijendel en Clingendael. De AVN heeft zich ook met succes ingezet voor de Hubertustunnel, waardoor het erboven gelegen Hubertusduin is behouden.
Het Trekvlietpark
De Binckhorst is sterk versteend, maar op de kaarten in het plandocument leek er toch een flink park te komen langs de Trekvliet. Alleen werd er wel 40% van bebouwd. Volgens de ‘Visie Waterfrontpark Binckhorst‘ is in het resterende deel maximaal een derde groen, de rest is infrastructuur en water. De openbare ruimte wordt multifunctioneel, want er is bijvoorbeeld geen andere plek voor sport.
Bij nadere bestudering blijkt het grootste aaneengesloten oppervlak groen van het park te liggen bij de Afvalcentrale. Maar er is geen corresponderend plan voor een nieuwe locatie van die afvalcentrale. Het gebouw zelf is zo vervuild dat er geen woningen kunnen komen. Vijf jonge architecten maakten vast plannen voor hergebruik van het gebouw, de Afvalkathedraal. De jonge architecten hadden zeker oog voor de natuur en het park. De voorgestelde voedselproductie, het kweken van groente en fruit, zal er in ieder geval helaas niet kunnen komen vanwege de vervuiling. Het is wellicht beter het gebouw af te breken en daarmee het park oppervlak te vergroten.
Al met al lijkt er zo van het beloofde Trekvlietpark voorlopig weinig terecht te komen ondanks een paar hoopgevende ontwikkelingen. Gelukkig zijn er elders in de stad wel fraaie parken bijgekomen.
De groene overkapping van de Utrechtse Baan
Een teleurgesteld AVN-lid beschreef hoe het ontwerp voor het parkje boven de A12 compleet is veranderd. ‘Er is niets over van de plantaardige heerlijkheid die ooit in de brochure van de architect (Mecanoo) stond. Om hier te spreken van een gewijzigde scope is misleidend’. Ook hier was het voorgestelde project te duur, meer dan twee keer zo duur als oorspronkelijk gepland, zo werd breed uitgemeten in de pers. Volgens de gemeente is haar ambitie de hele A12 een groene invulling te geven. Na wat hier is gebeurd vreest de AVN dat daar weinig van terechtkomt.
Beloofde groene daktuinen van Zuidwest
Wordt Steenzicht een steenvlakte? Recent toch nog een succes. De gemeente Den Haag wil Zuidwest verdichten om de woningbouwopgave in te vullen, maar ook vergroenen. Helaas is de AVN niet blij met de voor de verdichting beoogde teloorgang van de groene stroken van Zuidwest. Onze portefeuillehouder voert actief campagne om deze stroken te behouden. Ze zijn niet alleen karakteristiek voor het gebied, maar ook o zo belangrijk als ecologische verbinding. De groene stroken worden vervangen door groene binnentuinen op een dak. Dat is in ecologisch opzicht al minder goed, want het zijn dan allemaal geïsoleerde groene eilanden, maar zelfs daarvoor lijkt geen garantie te zijn. Een nieuw concept bestemmingsplan in het gebied, voor het deelgebied Steenzicht, is een soort pilot voor het hele gebied. Daarin stond geen enkele planregel die ervoor zorgde dat groene tuinen er ook daadwerkelijk komen! De AVN heeft daarom een voorstel gedaan voor heldere bestemmingsplanregels voor daktuinen. Dat heeft de gemeenteraad overgenomen in een amendement dat unaniem is aangenomen.
De vergroening van Laakhavens
De plannen voor Laakhavens zien er mooi groen uit! Er komt een nieuw centraal park. De Waldorpstraat verandert van een autoweg in een groene stadsboulevard en langs de kades van de Trekvliet en het Laakkanaal komen aantrekkelijke wandelroutes. Daken en gevels van nieuwbouw worden groen. Maar is het wel genoeg? ‘In dit stadium is nog niet duidelijk of altijd voldaan kan worden aan de referentienorm voor sport, groen en spelen’, schrijft het college. En wordt het ook echt uitgevoerd? ‘De ontwikkeling van het centrale park is afhankelijk van de financiering en van de mogelijkheden om de zittende bedrijven te verplaatsen’. Een deel van het park is gepland boven een aan te leggen parkeergarage. Dat kan natuurlijk goed, maar is niet goedkoop. En dat blijkt toch wel vaak een probleem.
Groene dromen van de AVN
Wat zijn de groene dromen van de AVN? Dan gaat het voornamelijk om het scheppen van buffergebieden rondom natuur en groen. Bijvoorbeeld dat het voormalig terrein van Defensie aan de Oude Waalsdorperweg aan de natuur wordt toegevoegd, nu plannen om daar een internationale instelling te bouwen niet doorgaan. Of, aan de zuidkant van Den Haag en in het Westland, het aanleggen van groene gebieden langs de rand van Natura 2000-gebied Solleveld en meer landinwaarts, een groen netwerk van ecologische verbindingszones.
Vergeleken met dure oplossingen van groen boven wegen of garages zijn voorstellen voor natuurbehoud goedkoop. Maar het een kan niet zonder het ander. Want er zijn veel woningen nodig. Het is fijn als er niet wordt gebouwd in de natuur. Dus wordt in de plaats daarvan verdicht in de stedelijke omgeving. Daar blijken de enige opties om groen toe te voegen vaak erg duur. Maar toch essentieel voor de natuur. Omwonenden kunnen er van genieten. Het is ook goed voor het microklimaat in de stad en helpt enorm tegen hittestress.