De Omgevingswet: het omgevingsloket
Madelein Vreeken, tekening van Jaap Lemstra
In vorige Haagwindes hebben wij de diverse ‘lagen‘ van de Omgevingswet behandeld, van de landelijke omgevingsvisie tot de opvolger van de bestemmingsplannen: het omgevingsplan per gemeente. Bij de wet is een heel nieuw instrumentarium gebouwd: het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Daarbij is een onderdeel, het Omgevingsloket, speciaal bedoeld voor het publiek. Dit digitale loket zal een drietal bestaande websites vervangen:
Het bij veel lezers wellicht bekende ruimtelijkeplannen.nl, waar u bestemmingsplannen kunt inzien
De bestaande site omgevingsloket.nl, waar u als particulier en als bedrijf kunt nagaan of een vergunning nodig is en een vergunningaanvraag kan doen. Deze site schittert door onvolledigheid.
De ‘Activiteitenbesluit Internet Module’, aimonline.nl, waar bedrijven en particulieren kunnen controleren of een milieuvergunning of melding nodig is, checken welke milieuregels en maatregelen gelden en online een ‘Melding Activiteitenbesluit’ doen.
Vergunningcheck
Ondanks de gelijke benaming is de werking van het nieuwe omgevingsloket dus veelomvattender dan die van de oude omgevingsloket.nl website.
Het nieuwe Omgevingsloket bestaat uit een homepagina, waarvandaan u direct een vergunningcheck kunt doen voor de meest voorkomende werkzaamheden, zoals een aanbouw plaatsen of een boom kappen, of doorklikken om een andere werkzaamheid te kiezen, waar u een check voor wilt doen. Hebt u uw locatie aangegeven door een adres in te voeren of een gebiedje te tekenen, dan volgen er vragen. Zijn die allemaal beantwoord, dan wordt er een conclusie getoond, waarin staat of u, en zo ja welke vergunningen u dient aan te vragen. Vandaar kunt u gelijk doorklikken naar de aanvraagformulieren.
Belangrijk voor u als lezer is vooral ook dat u deze vergunningcheck ook kunt doen als u ziet dat er in de buurt iets gedaan wordt, waarvan u twijfelt of dat wel mag zonder vergunning. Dus als uw buurman beweert dat hij best wel die boom zonder vergunning mag kappen, kunt u dat zelf makkelijk verifiëren.
Het mooie van deze toepassing is dat hier de regelgeving van alle overheden op één locatie samen getoond wordt, dus hoeft u niet meer naar de websites van gemeente, waterschap of provincie apart.
Vergunning aanvragen of melding doen
Op de homepagina van het nieuwe vergunningsloket staan naast deze vergunningcheck ook de drie ingangen, die leiden naar de drie functionaliteiten van het loket.
De eerste tegel leidt naar het traject voor het aanvragen van een vergunning.
De tweede tegel leidt naar wat nu nog door ruimtelijkeplannen.nl wordt getoond. Een aantal van u kent deze site ongetwijfeld. Hier kunt u alle gemeentelijke omgevingsplannen vinden, maar ook de provinciale omgevingsverordeningen, waterschapsverordeningen en de rijksregels.
Dit kan zowel door te zoeken op een specifieke locatie als door de documenten zelf op te vragen. Het is een vrij ingewikkelde toepassing, omdat er heel veel zoekopties mogelijk zijn. Voor de AVN is de oude ruimtelijkeplannen.nl website voor veel van ons werk al onmisbaar geworden, dus deze tweede tegel wordt uitermate belangrijk.
Voor gemeenten geldt dat na de inwerkingtreding van de wet er nog niet meteen volledig nieuwe omgevingsplannen zijn. Alle bestaande bestemmingsplannen samen vormen het tijdelijke deel van het omgevingsplan, dat beetje bij beetje vervangen zal worden door het nieuwe omgevingsplan. Gemeenten hebben hier tot 2029 de tijd voor. Er is maar één omgevingsplan per gemeente, dat in een continu proces aangepast zal gaan worden. Of een nieuwe ontwikkeling, zoals nieuwbouw, past in het omgevingsplan kan een ieder hier controleren. Voor provincies en waterschappen is dat anders. De omgevings- en waterschapsverordeningen worden meteen als de Omgevingswet ingaat geldig.
Maatregelen voor bedrijven en burgers
Met de derde tegel op de omgevingsloket-homepagina kunt u opzoeken welke maatregelen u volgens de wet moet treffen bij bepaalde werkzaamheden. Dit gaat vooral over milieubelastende werkzaamheden, maar overheden kunnen daar ook andere maatregelen aan hangen, zoals wanneer er zorgplicht geldt.
Wat ziet u er niet?
Wat het omgevingsloket niet toont, zijn de vergunningaanvragen en de verleende vergunningen zelf. Daarvoor is iedereen nog steeds aangewezen op het gemeenteblad, de publicaties in de wijkkrant en de gratis digitale abonnementsdienst ‘Berichten over uw buurt’. Op www.officielebekendmakingen.nl staan ze allemaal bij elkaar. Ook de zogenoemde buitenplanse vergunningen worden niet getoond. Dit zijn vaak de meest ingrijpende vergunningen, omdat het college bij de verlening hiervan juist afwijkt van het bestemmingsplan, c.q. het omgevingsplan, dat vastgesteld is door de gemeenteraad.
Blijft u dus vooral uw abonnement op de berichten uit uw buurt houden. Het blijft zoals altijd opletten! Dat werkt. Wij krijgen regelmatig meldingen, ook doorgestuurde berichten van overheid.nl of van het gemeenteblad. Wij vragen dan de ontbrekende informatie op en kunnen zo nodig actie ondernemen richting overheid. Meestal de gemeente, maar in voorkomende gevallen ook de provincie.
Waar vind ik het nieuwe loket?
Het nieuwe omgevingsloket is te vinden op het internet adres omgevingswet.overheid.nl. Dit is de definitieve website, die alleen nog niet helemaal ingericht is, omdat de wet nog niet in werking is.
Wilt u toch alvast uitproberen hoe een en ander werkt, dan kunt u de oefenomgeving van de Nederlandse overheden bezoeken: op adres: pre.omgevingswet.overheid.nl. Let op: u kunt hier niet echt een vergunning aanvragen en ook de inhoud is nog lang niet allemaal definitief, dus u kunt er geen rechten aan ontlenen! Maar een kijkje in de keuken kan geen kwaad.