De Japanse (tuin) sperwer

Adri Remeeus. Afbeelding via wikimedia Commons

 

Broedterritorium
Voor de duidelijkheid, het gaat hier natuurlijk niet om de Japanse sperwer, maar om een hier inheemse soort. Waarom het paartje juist in de Japanse tuin is neergestreken is niet helemaal zeker natuurlijk, maar er is wel een vermoedelijke reden aan te wijzen: in het begin van de broedtijd gaan alle vogels op zoek naar een eigen broedterritorium, waarin ze tijdens het broeden geen soortgenoten dulden. Die zogenoemde leefgebieden moeten aan enkele criteria voldoen. Het moet qua vegetatiestructuur geschikt zijn om te nestelen, er moet voldoende voedsel beschikbaar zijn en er moet rust zijn. Rust is hier een rekbaar begrip. Sommige soorten zoals de koolmees en de winterkoning zullen weinig hinder ondervinden van recreatief verkeer, terwijl andere soorten gevoeliger zijn. Roofvogels als de sperwer vallen in de hoogste schaal van gevoeligheid voor verstoring.

 

Zangvogels dulden reuring
Zangvogels die het hele jaar bij ons aanwezig zijn, beginnen al in de winter hun territorium te vestigen. Dat doen ze met hun zang en inderdaad zingen merels vanaf januari al volop. Zangvogels die in het voorjaar uit Afrika terugkeren gaan, zodra ze in een geschikt ogend gebied zijn aangekomen, luidkeels zingen; enerzijds om een vrouwtje te lokken, anderzijds om aan mannelijke soortgenoten kenbaar te maken dat ze op hun plek niet welkom zijn.

 

Roofvogels zoeken rust
Bij roofvogels als de sperwer, die niet zingen, werkt het mechanisme iets anders. Zij leggen het accent op een hoge mate van rust en gaan al in januari op zoek. In het aan de Japanse Tuin grenzende Sterrenbos broedde al enkele jaren een sperwer. Tijdens de strenge corona lockdown zal het daar in januari erg druk geweest zijn met mensen en honden. Wellicht daarom zal hij gekozen hebben voor de rust van de Japanse Tuin.
Daarom heeft de beheerder, in overleg met de stadsecoloog, besloten de Japanse Tuin, die op 27 april voor publiek geopend zou worden, gesloten te houden. In de broedtijd is verstoring van broedvogels natuurlijk altijd ongewenst (en wettelijk verboden), maar voor roofvogels geldt dat nog stringenter, zeker voor een vrij zeldzame soort als de sperwer.
Deze sperwer heeft bovendien een ongebruikelijk lage nestelplaats gekozen. Goede kans dat hij in januari 2023 weer terugkeert naar hoge bomen buiten de tuin. Tenzij er toch weer een lockdown komt, wat niet te hopen is.