Buitenplaats Nieuw Vredenoord, NNN-natuurgebied dreigt straks braak te liggen
Door: Annemarie Pannekoek
Sinds 2005 hebben de eigenaren van Vredenoord plannen om twee naast elkaar gelegen buitenplaatsen langs de Vliet weer in oude glorie te herstellen. De mogelijkheden daarvoor werden in eerste instantie ondersteund door gemeente en provincie. Daarbij was het deel Oud Vredenoord het eerst aan de beurt. Onder een verwaarloosd bos kwam een oud tuinontwerp van Zocher sr. tevoorschijn. Over de restauratie daarvan was iedereen enthousiast. Toen dat gereed was, werden de plannen voor het tweede deel Nieuw Vredenoord op stapel gezet. Daar lag geen uitgesproken tuinontwerp aan ten grondslag maar er was in de loop der jaren, naast de tennisbanen, wel spontaan een essenbos gegroeid.
Hink-stap-sprong door de procedure
De plannen voor Nieuw Vredenoord kregen evenwel te maken met een wispelturige overheid. Was er aanvankelijk geen bezwaar, in 2008 liep de medewerking van Den Haag vast omdat er plannen waren voor een industrieterrein in het achterliggende land. Toenmalig wethouder Stedelijke Ontwikkeling, Marnix Norder, wilde veel zware industrie uit de Binckhorst verplaatsen naar de Vlietzone. Na tussenkomst van de provincie ging dat plan niet door en werd de planologische procedure voor Vredenoord opnieuw gestart. Daarbij werd de realisatie van Nieuw Vredenoord door de provincie mogelijk gemaakt door in de Verordening ‘Ruimte’ af te zien van de beschermde status ‘Landgoedbiotoop’.
Watercompensatie met calamiteitenberging
Al tijdens deze procedure werd duidelijk dat de Rotterdamse Baan in het achterland van Vredenoord boven de grond zou komen. Daarvoor moest ook groen- en watercompensatie worden aangelegd en zolang niet duidelijk was hoe dat zou uitpakken, werd bij Vredenoord opnieuw een pas op de plaats gemaakt. Vijf jaar lang werkten de eigenaren van Vredenoord samen met de projectorganisatie van de Rotterdamse Baan om uiteindelijk in een gezamenlijk ontwerp het waterpark Molenvliet aan te leggen. Inmiddels had het Hoogheemraadschap van Delfland zich gemeld met de mededeling dat het waterpark tevens calamiteitenberging kon worden. Dat betekent dat hier tijdens heftige regenval wateroverschot uit de Vliet minstens 48 uur opgeslagen moet kunnen worden. Daarvoor moet er een extra aanvoerkanaal worden aangelegd met voldoende capaciteit. Deze calamiteitenberging heeft een hoge maatschappelijke prioriteit voor dit deel van Zuid Holland. Voor Nieuw Vredenoord betekende het: opnieuw aanpassen van de tekeningen. Eind 2020 wordt een brede vijver voor fluctuerend boezemwater op de plek van het huidige essenbos gegraven. Geen discussie over mogelijk. Die kapvergunning voor 461 bomen zal zeker worden verstrekt.
EHS wordt Natuur netwerk Nederland
Wie denkt dat de uitvoering van de buitenplaats Nieuw Vredenoord, na aanleg van de boezemwatering met naastliggende kleidijk, een aanvang kan nemen, komt bedrogen uit. Want inmiddels heeft er een verandering plaatsgevonden rond de wetgeving van de Ecologische Hoofdstructuur. De EHS is sinds april 2019 officieel omgezet in Natuurnetwerk Nederland (NNN). En de regelgeving is veel strikter geworden. Waar het in de EHS nog mogelijk was om met behulp van een saldobenadering (bestaande verharding inruilen voor nieuwe verharding) een bepaald percentage van het groengebied te bebouwen, is dat bij de NNN-regeling gewijzigd. Het nieuwe college van de provincie heeft inmiddels laten weten dat ze die regel strak wil toepassen en dat de plannen van Nieuw Vredenoord met bebouwing niet geoorloofd zijn.
Die stand van zaken schept nu grote problemen voor de ontwikkeling van een nieuwe natuurgebied. Want zonder inkomsten uit beperkte projectontwikkeling is het voor de eigenaar niet mogelijk om nieuwe natuur op de buitenplaats te financieren. In het geval hier geen juridische oplossing voor gevonden wordt, is de kans groot dat het terrein er, na aanleg van de calamiteitenberging, braak bij blijft liggen. Zelfs het opruimen van de oude tennisbanen en vervallen opstallen past dan niet meer in het budget.
Natuurbescherming op zijn smalst
Als AVN maken we ons zorgen over dit scenario. En ook de omwonenden zullen zich realiseren dat de bosuilen, egels en vossen die ze nu vanuit hun achtertuin in het bos zien rondscharrelen geen beschutting vinden op een kaal stuk land. Dit is natuurbescherming op zijn smalst.