Uitgave: haagwinde-2023-1

Het duinbos van Clingendael is einde achttiende eeuw ontstaan. Waarschijnlijk is het aangelegd voor houtwinning. Al vroeg was er een pad richting Wassenaar. Het duinbos was in 1939 nog particulier bezit. Na 1954 werd de gemeente Den Haag eigenaar. De oppervlakte van het bos is ongeveer twaalf hectare. Het duinreliëf is ongerept gebleven. Maar voor de instandhouding van dit alles in de toekomst is een beheerplan zeer gewenst.

Het verstedelijkte grondgebied van de gemeente Den Haag en haar randgemeenten kent gelukkig nog steeds onbebouwde terreinen die de voortgaande stadsuitbreidingen hebben overleefd. Zo zijn er de duinen, de (veen)weides, oude landgoederen en buitenplaatsen en enkele jonge bosgebieden in de buurt van de Vliet.

De gemeente wil vergroenen, maar hoe? Onttegelen, en dan wat? Wat is het best haalbare voor de natuur? De antwoorden hangen natuurlijk sterk af van de locatie.

Al enkele jaren hebben wij een roodborst die zich in onze tuin en die van de buren heeft gevestigd en waar wij vrijwel dagelijks van genieten. Hij is erg vertrouwd geworden en we vinden het leuk om hem zo actief bezig te zien en naar zijn zang te luisteren. Dat moet toch wel steeds dezelfde zijn?

Wat is de waarde van een landschap? Er spelen veel belangen. Een projectontwikkelaar zal er huizen willen bouwen. Een handelaar denkt een fortuin te verdienen door de bomen te kappen, te verkopen en het land aan te bieden voor de bouw van een bedrijventerrein of een woonwijk. Een fietsfanaat wil een racefiets- of mountainbikepad. Anderen zien winst in recreatie. Een natuurliefhebber wil er genieten van flora en fauna. Een ecoloog ziet de soortenrijkdom en ecosystemen. Een kunstenaar ziet allerlei kunstwerken opdoemen.

Wanneer je oude kaarten bekijkt kun je vaak beter begrijpen hoeveel moeite de bewoners van ons land hebben gedaan om zich te vestigen in de weerbarstige moerasnatuur. Inmiddels hebben we zoveel ruimte ingenomen en ingericht voor onze behoeften dat gezocht wordt naar een nieuwe balans. De Universiteit van Wageningen heeft ter inspiratie een kaart gemaakt waarop je een fictief Nederland in 2120 ziet, waar voor alle bewoners, zowel mens als flora en fauna een leefbaarder landschap is geschetst.

Dat wil niet zeggen dat we weer in berenvellen het muggenmoeras in trekken. We kennen in ons land veel cultuurlandschappen. De aanvankelijke kleinschaligheid van het boerenbedrijf bracht met zich mee dat er veel ruimte was voor structuur en variatie in het landschap, waardoor er voor veel organismen voedsel en gelegenheid tot voorplanting was. Een rijk ecosysteem, dat zoemde en fladderde. We weten dat dit sterk is veranderd.

Het heeft even geduurd, maar dan heb je ook wat. Eind vorig jaar verscheen eindelijk het lang verwachte ambitiedocument van de provincie over de ontwikkeling van de Vlietzone. Alle betrokken gemeentes hebben het inmiddels onderschreven zoals verzocht door de provincie, maar niet de gemeente Den Haag. Waarom niet? We hebben geen idee.